Međunarodni dan borbe protiv hronične opstruktivne bolesti pluća (HOBP) obilježava se 15. novembra. Prema aktuelnim podacima Svjetske zdravstvene organizacije, od hronične opstruktivne bolesti pluća (HOBP) boluje oko 50 miliona ljudi i svake godine umre skoro 3 miliona oboljelih osoba.
Hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP) karakteriše se ograničenjem protoka vazduha u disajnim putevima. Kako joj i samo ime kaže, bolest je hroničnog toka (ne povlači se), opstruktivnog karaktera (djelimično je blokiran protok vazduha u disajnim putevima).
Ograničenje protoka vazduha progresivnog je karaktera i udruženo je sa zapaljenjskom reakcijom pluća na štetne čestice ili gasove. Kod bolesnika sa HOBP manji su otvori disajnih puteva, te u njih ulazi manje vazduha zato što su zidovi disajnih puteva zadebljali i otečeni. Disajni putevi su stisnuti pod uticajem malih mišića koji ih okružuju i u njima se stvara sluz koju bolesnik iskašljava. Od HOBP najčešće oboljevaju pušači ili bivši pušači, ali i osobe koje žive u kućama sa mnogo gasova (sagorjevanje u pećima za zagrijavanje prostorija) ili one koje su radile na mjestima gde je bilo puno prašine i dima. Većina bolesnika sa HOBP ima preko 40 godina, ali mogu oboljeti i mlađi ljudi.
Osobe koje boluju od HOBP žale se na kašalj i iskašljavanje sluzavog ili “prljavog” ispljuvka, otežano dišu, guše se, ostaju bez daha prilikom fizičkog napora i potrebno im je duže vrijeme da se oporave nakon prehlade. Sa napredovanjem bolesti, tegobe postaju sve izraženije. Većina pacijenata kasno se javlja ljekaru i smatra da je kašalj normalna pojava zbog pušenja.
HOBP je bolest od koje svake godine oboljeva sve više ljudi i predstavlja sve veći zdravstveni ali i socio-ekonomski problem. Upravo zbog toga treba aktivno raditi na prevenciji nastanka HOBP. Obzirom da najveći broj oboljelih od ove bolesti pripada populaciji pušača, prevencija u smislu prestanka pušenja najbolji je način za smanjenje učestalosti tog oboljenja.
Osobe pod povećanim rizikom su:
– stariji od 40 godina,
– osobe izložene faktorima rizika za razvoj HOBP-a kao što su duhanski i ostale vrste dima, prašine i štetnih gasova,
– osobe sa simptomima poput hroničnog, ponavljajućeg kašlja, sluzavog ispljuvka i nedostatka daha.
HOBP je nedovoljno dijagnostikovan što potvrđuju i nova ispitivanja koja upućuju da 25% do 50% bolesnika s klinički prisutnom bolešću nisu svjesni svoje bolesti u čemu prednjače bolesnici blažih stadijuma HOBP-a. Razlog tome je da se simptomi sporo razvijaju, a bolesnici prihvataju hronični kašalj ili blaži oblik nedostatka daha kao «uobičajeni proces starenja» ili «uobičajenu posljedicu pušenja».
Spirometrijskim ispitivanjem, HOBP se može dijagnosticirati već u ranim stadijumima prije razvoja simptoma, odnosno prije nego bolesnik posjeti svog doktora zbog problema sa disanjem. Ranijim dijagnosticiranjem bolesnicima se može omogućiti usporavanje ili sprečavanje pada plućne funkcije.
